thay hay hay, ko bit moi nguoi co xem chua, neu xem rui dung co noi Hau Ka trong dong moi ra nen ko bit moi nguoi bit cai nay lau rui nha

hauka Fri Aug 12, 2011 3:51 pm

Kỹ thuật 6 chiếc mũ tư duy - chìa khóa giải quyết xung đột ý kiến trong nhóm

Lịch sử cuả phương pháp:

Phương pháp này đã được phát triễn và giảng dạy ở nhiều nơi trên thế giới. Nhiều tổ chức lớn như là IBM, Federal Express, Pepsi, Polaroid, Prudential, Dupont, …cũng dùng phương pháp này.

Kỹ thuật “6 chiếc mũ tư duy” (6 Thinking Hats) là một kỹ thuật độc đáo nhằm hướng mọi người cùng tập trung vào vấn đề từ cùng một góc nhìn, do đó sẽ triệt tiêu các tranh cãi xuất phát từ các góc nhìn khác nhau. Bên cạnh đó, giúp các cá nhân có được nhiều cái nhìn về một đối tượng mà những cái nhìn này sẽ khác nhiều so với một người có thể thấy được. Đây là một khuôn mẫu cho sự suy nghĩ định hướng.

Ứng dụng của kỹ thuật 6 chiếc mũ tư duy

- Kích thích suy nghĩ song song

- Kích thích suy nghĩ toàn diện

- Tách riêng cá tính (như là bản ngã, các thành kiến …)

- Kích thích sáng tạo, điều phối cuộc họp, quản lý cuộc họp.

- Tăng năng suất làm việc và trao đổi trong nhóm.

- Cải tiến sản phẩm và quá trình quản lý sản phẩm, dự án.

- Phát triển tư duy phân tích và ra quyết định.

Ý nghĩa của từng loại mũ

Dùng 6 cái mũ đại diện cho 6 dạng thức cuả suy nghĩ. Nó đề cập đến chiều hướng suy nghĩ hơn là tên gọi. Mỗi mũ có một màu (mà màu này chỉ đại diện cho duy nhất 1 dạng thức duy nhất cuả suy nghĩ).

Mọi người đều sẽ tham gia góp ý. Tuỳ theo kiểu ý kiến mà người đó sẽ đề nghị đội mũ màu gì.

Các mũ chỉ có tác dụng định hướng suy nghĩ trong khi thành viên trong nhóm cho ý kiến đội lên mà thôi . Lưu ý rằng, 6 chiếc mũ này chỉ là một cách thức tượng trưng, không cần phải có 6 cái mũ thật khi tiến hành kỹ thuật này.

Mũ trắng:Khi chúng ta tưởng tượng đang đội chiếc mũ trắng, chúng ta chỉ cần suy nghĩ về các thông tin, dữ kiện liên quan đến vấn đề đang cần giải quyết, tập trung trên thông tin rút ra được, các dẫn liệu, cứ liệu và những thứ cần thiết làm sao để nhận được chúng.

Một số câu hỏi có thể sử dụng:

- Chúng ta có những thông tin gì về vấn đề này?

- Chúng ta cần có những thông tin nào liên quan đến vấn đề đang xét?

- Chúng ta thiếu những thông tin, dữ kiện nào?

Mũ đỏ: Khi tưởng tượng đội mũ đỏ, ta chỉ cần đưa ra các cảm giác, cảm xúc, trực giác, những ý kiến không chứng minh hay giải thích, lí lẽ của mình về vấn đề đang giải quyết. Chỉ đưa ra các cảm giác, cảm xúc, không cần giải thích.

Một số câu hỏi có thể sử dụng:

- Cảm giác của tôi ngay lúc này là gì?

- Trực giác của tôi mách bảo điều gì về vấn đề này?

- Tôi thích hay không thích vấn đề này?

Mũ vàng: Khi tưởng tượng đang đội chiếc mũ vàng, bạn sẽ đưa ra các ý kiến lạc quan, có logic, các mặt tích cực, các lợi ích của vấn đề, mức độ khả thi của vấn đề.

Một số câu hỏi có thể sử dụng:

- Những lợi ích khi chúng ta tiến hành vấn đề này là gì?

- Đâu là mặt tích cực của vấn đề này?

- Liệu vấn đề này có khả năng thực hiện được không?

Mũ đen: Người đội mũ đen sẽ liên tưởng đến các điểm yếu, các lỗi, sự bất hợp lý, sự thất bại, sự phản đối, trần trừ, thái đội bi quan. Vai trò của chiếc nón đen là giúp chỉ ra những điểm yếu trong quá trình suy nghĩ. Chiếc nón đen để dùng cho “sự thận trọng”, nó chỉ ra các lỗi, các điểm cần lưu ý, các mặt yếu kém, bất lợi của vấn đề hay dự án đang tranh cãi. Chiếc nón đen đóng vai trò hết sức quan trọng, nó đảm bảo cho dự án tránh được các rủi ro, nó ngăn chúng ta làm điều sai, bất hợp pháp hay nguy hiểm.

Một số câu hỏi có thể sử dụng:

- Những rắc rối, nguy hiểm nào có thể xảy ra?

- Những khó khăn nào có thể phát sinh khi tiến hành làm điều này?

- Những nguy cơ nào đang tiềm ẩn?

Mũ xanh lá cây: Trong giai đoạn này, chúng ta sẽ đưa ra các giải pháp, ý tưởng cho vấn đề đang thảo luận.

Một số câu hỏi có thể sử dụng:

- Có những cách thức khác để thực hiện điều này không?

- Chúng ta có thể làm gì khác trong trường hợp này?

- Các lời giải thích cho vấn đề này là gì?

M ũ xanh da trời: Mũ xanh da trời sẽ có chức năng giống như nhạc trưởng, nó sẽ tổ chức các mũ khác - tổ chức tư duy. Mũ xanh da trời sẽ kiểm soát tiến trình tư duy. Đây là chiếc mũ của người lãnh đạo hay trưởng nhóm thảo luận. Vai trò của người đội mũ xanh da trời là:

- Xác định trọng tâm và mục đích thảo luận cho nhóm (Chúng ta ngồi ở đây để làm gì? Chúng ta cần tư duy về điều gì? Mục tiêu cuối cùng là gì?)

- Sắp xếp trình tự cho các mũ trong suốt buổi thảo luận. Người đội mũ xanh da trời cần bảo đảm nguyên tắc vàng sau: “Tại một thời điểm nhất định, mọi người phải đội mũ cùng màu”.

- Cuối cùng, tập hợp mọi ý kiến, tóm tắt, kết luận và ra kế hoạch (Chúng ta đã đạt được gì qua buổi thảo luận? Chúng ta có thể bắt đầu hành động chưa? Chúng ta có cần thêm thời gian và thông tin để giải quyết vấn đề này?)

Cách tiến hành qua các bước:

Mọi người trong nhóm làm việc sẽ cùng tham gia góp ý - tùy theo tính chất cuả góp ý đó mà người đó (hay trưởng nhóm) sẽ đề nghị đội mũ màu gì. Trưỏng nhóm sẽ lần lược chia thời gian tập trung ý cho mỗi mũ màu… Tuy nhiên, một số trường hợp đặc biệt nếu cần bất kì thành viên nào cũng có thể đề nghị góp thêm ý vào cho 1 mũ màu nào đó (tuy vậy phải giữ đủ thời lượng cho mỗi mũ màu).

Bước 1: Mũ trắng: Tất cả các ý kiến nào chỉ chứa sự thật, bằng chứng, hay dữ kiện, thông tin. Đội mũ này có nghiã là “hãy cởi bỏ mọi thành kiến, mọi tranh cãi, cởi bỏ mọi dự định và hãy nhìn vào cơ sở dữ liệu”

Bước 2: Mũ xanh lá cây: Tạo ra các ý kiến làm sao để giải quyết. Các sáng tạo, các cách thức khác nhau, các kế hoạch, các sự thay đổi.

Bước 3:

- Đánh giá các giá trị cuả các ý kiến trong mũ xanh lá cây.
- Viết ra danh mục các lợi ích dùng mũ vàng.

Mũ vàng: Tại sao vài ý kiến sẽ là tốt và tại sao nó mang lại lợi ích. Ở đây cũng có thể dùng các kết quả cuả các hành động được đề xuất. Nó còn dùng để tìm ra những vật hay hiệu quả có giá trị cuả những gì đã xảy ra.

Viết các đánh giá, và các lưu ý trong mũ đen

Đây là mũ có giá trị nhất. Dùng để chỉ ra tại sao các đề nghị hay ý kiến không thích hợp (hay không hoạt động được) cùng với các dữ kiện, với kinh nghiệm sẵn có, với hệ thống đang hoạt động, hoặc với chế độ đang được theo. Mũ đen lúc nào cũng phải tính đến sự hợp lý.

Bước 4: Viết các phản ứng, trực giác và các cảm giác tự nhiên.
Mũ đỏ cho phép người suy nghĩ đưa ra các trực cảm mà không cần bào chữa.

Bước 5: Tổng kết và kết thúc buổi làm việc

Mũ xanh da trời là sự nhìn lại các bước trên hoặc là quá trình điều khiển. Nó sẽ không nhìn đến đối tượng mà là nghĩ về đối tượng (thí dụ, ý kiến “đội cho tôi cái mũ xanh lá cây, tôi cảm giác rằng có thể làm được nhiều hơn về …”).

Lưu ý: các bước trên không hoàn toàn nhất thiết phải theo đúng thứ tự như nêu trên mà ở nhiều trường hợp nên chỉnh lại theo thứ tự như sau:

Trắng -> Đỏ -> Đen -> Vàng -> Xanh lá cây -> Xanh da trời